Al van kindsbeen af is ons bijgebracht dat mensen werken voor geld. Economie wordt dan ook bijna altijd meteen in verband gebracht met geld verdienen. Het is echter maar de vraag of dat zo logisch is.
Ieder mens heeft nu eenmaal recht op een volwaardig inkomen. Immers ook mensen die niet voor de gemeenschap kunnen werken (kinderen, invaliden, bejaarden…) moeten over een inkomen kunnen beschikken!
Het verwerven van inkomen en het werken voor de medemensen zijn twee geheel van elkaar gescheiden zaken, die in de samenleving elk apart aandacht nodig hebben.
En het winstbejag dan?
In ons huidige economische leven lijkt eigenbelang de enige drijfveer tot handelen te zijn: handelaren en producenten willen zoveel mogelijk winst maken, en consumenten willen overal zo weinig mogelijk voor betalen.
Toch bestaat er vanuit menswetenschappelijk oogpunt geen enkele dwingende noodzaak om onze economie in te richten op winstbejag.
Het is ongetwijfeld juist dat een goed functionerende economie altijd winst oplevert. Als we die winst in onze wereldeconomie echter als primaire doelstelling vooropzetten, dan ontstaan absurditeiten zoals bijv. te lezen is in het gesprekje hieronder.
Wereldeconomie in een notendop
– Is er genoeg voedsel in de wereld?
– Ja!
– Dus heeft iedereen voldoende te eten?
– Nee!
– Maar waarom in ’s hemelsnaam moeten mensen dan honger lijden?
– Omdat ze geen valuta of geld hebben om mee te betalen.
– Waarom hebben ze geen geld?
– Omdat ze werkloos zijn.
– Waarom zijn ze werkloos?
– Omdat er al teveel geproduceerd wordt.
– Bedoelt U dat ze niet kunnen eten omdat er teveel te eten is?
– Ja precies!
– Bent u niet goed wijs?
– Zeker wel! Ik ben professor in de economie en adviseur van de regering in economische vraagstukken.
Even Lorch-Falch (uit ‘Balder’ 1993/1, vertaling: B. Wijlhuizen).
De mens centraal!
In een gezonde economie is niet het geld de drijfveer, maar staat de mens met zijn behoeften en bekwaamheden centraal. Alleen hoe breng je die twee met elkaar in verbinding?
Dat er een mechanisme van vraag en aanbod zou bestaan dat ervoor zorgt dat ‘vanzelf’ de juiste hoeveelheden producten aan de juiste prijzen voorhanden zijn, is allang door de praktijk weerlegd.
Zolang als eerste vraag wordt gesteld: “Waar kan aan verdiend worden?”, 
lukt het niet om productie en consumptie met elkaar in evenwicht te brengen.
De échte uitgangsvraag voor economisch handelen luidt immers: “Wat is er nodig?”. Hoe kunnen we productie en handel daarnaar inrichten? Daar is een nieuw economisch principe voor nodig: overleg in associaties.
Meer achtergronden:
